Viskinin Büyülü Son Aşaması: Finish

Viski üretiminin karmaşık ve etkileyici bir süreç olduğu bir gerçek. Ancak her bir aşamasının kendi içinde bir dizi bilimsel, kimyasal ve hatta sanatsal elemanları olduğunu bilmek, bu sürecin daha da anlamlı hale gelmesini sağlar. Özellikle de son aşama, yani “finish” bölümü, viski üretiminin en kritik ve dikkat çekici kısımlarından biridir. Bu son dokunuş sadece bir süs mü, yoksa viskinin çok daha fazlasını mı vaat ediyor? Bu yazıda, “finish” aşamasının ne olduğunu, nasıl yapıldığını, hangi damıtımevlerinin bu yöntemi kullandığını ve daha pek çok detayı derinlemesine inceleyeceğiz.

Viskide Finish Nedir?

“Finish,” viski üretim aşamaları arasında ‘son perde’ dediğimiz, dramatik ve gösterişli aşamadır. Finish, bir viskinin ana olgunlaşma sürecinin ardından ek olarak geçirdiği, genellikle farklı bir tür fıçıda yapılan dinlendirme sürecidir. Örneğin, bir viski öncelikle Amerikan meşe fıçılarında olgunlaşabilir, sonra ise bir şeri fıçısında “finish” görebilir. Bu süreç, viskiye ekstra tatlar, aromalar ve karmaşıklık katmaktadır.

Hangi Fıçılar “Finish” Yıldızıdır?

Viskinin olgunlaşma sürecinin bu kritik aşamasında, fıçının türü tat, aroma ve renk açısından büyük bir fark yaratabilir. İşte en popüler fıçı türleri ve onların viskiye kattığı özel özellikler:

Şeri Fıçıları

Şeri fıçıları, viskiye genellikle tatlı, kuru meyve notaları ekler. kuru üzüm, incir ve kuru erik gibi meyve notaları bu tür fıçılarda sıkça karşımıza çıkar. Aynı zamanda, yüksek şeker ve alkole dayanıklı yapıları nedeniyle viskiye bir tür karamel ya da kahverengi şeker tatlılığı da eklerler.

Port Fıçıları

Port fıçıları, genellikle viskiye tatlı ve meyvemsi karakterler katma konusunda ünlüdür. Kırmızı meyve notaları, çikolata ve hafif baharat tonları port fıçılarının birer imzasıdır. Genellikle kış aylarında tercih edilen, sofistike bir tatlılık yaratırlar.

Rom Fıçıları

Karayipler’in o eşsiz atmosferini bir viskiye nasıl taşırsınız? Cevap basit: Rom fıçıları. Bu fıçılar, viskiye tropik meyve notaları, vanilya ve hafif bir tatlılık katıyor. Ayrıca, belirgin bir şekilde egzotik baharat ve toprak notaları da hissedilir.

Bourbon Fıçıları

Amerikan meşe fıçıları olarak da bilinen bourbon fıçıları, viskiye karamel, vanilya ve bazen de hindistancevizi gibi tatlar ekler. Bunun yanı sıra, bu fıçılar viskiye biraz da o ‘eski batı’ esintisi getirir. Yağlı, dolgun ve zengin bir profille viskinizin karakterini belirginleştirirler.

Şarap Fıçıları

Viskiye biraz Avrupa zarafeti eklemek istiyorsanız, şarap fıçıları tam size göre. Bu fıçılar, özellikle kırmızı şarap fıçıları, viskiye çeşitli meyve ve baharat notaları katar. Ayrıca, üzümün kendi asidik yapısı sayesinde, viskinin yapısına bir tür hafiflik ve rafine bir karmaşıklık eklerler.

Bira Fıçıları

Bira fıçılarında yaşlandırılan viskiler, özellikle son yıllarda oldukça popülerleşti. Stout, IPA, Lager gibi farklı bira türlerinin fıçıları kullanılarak üretilen bu viskiler, genellikle biranın karakteristik notalarını taşırlar. Örneğin, bir Stout fıçısında yaşlandırılan bir viski, koyu çikolata, kahve ve hafif kavrulmuş malt tonlarına sahip olabilir. IPA fıçıları genellikle narenciye ve çeşitli bitkisel notalar eklerken, Lager fıçıları genellikle daha yumuşak, tahıllı ve meyvemsi tonlar katabilir.

Hangi Damıtevi Hangi Viski

Bu kısımda, farklı damıtımevlerinin hangi fıçıları “finish” aşamasında kullandığına ve bu fıçıların viskilere kattığı benzersiz tat ve aromalara bir göz atacağız.

Glenfiddich

• Örnek Viski: Glenfiddich 21 Year Reserva Rum Cask Finish
  • Fıçı Tipi: Rom
  • Kattığı Tatlar: Tropik meyve, melas, karamelize şeker.

Glenfiddich, rom fıçılarında “finish” uygulayarak viskisine tropik bir dokunuş katıyor. Bu işlem, viskiye melas ve karamelize şekerin tatlı notalarını ekliyor.

Macallan

• Örnek Viski: The Macallan Sherry Oak 18 Years Old
  • Fıçı Tipi: Şeri
  • Kattığı Tatlar: Kuru meyve, baharat, çikolata.

Macallan, şeri fıçıları ile viskisine karmaşık ve tatlı notalar ekliyor. Özellikle kuru meyve ve baharat tonları oldukça belirginleşiyor.

Laphroaig

• Örnek Viski: Laphroaig Cairdeas Port & Wine Casks
  • Fıçı Tipi: Port
  • Kattığı Tatlar: Ahududu, yaban mersini, baharat.

Laphroaig, port fıçılarıyla viskisine meyvemsi ve baharatlı bir profil kazandırıyor. Özellikle kırmızı meyve notaları ön plana çıkıyor.

Balvenie

• Örnek Viski: The Balvenie Caribbean Cask 14-Year-Old
  • Fıçı Tipi: Rom
  • Kattığı Tatlar: Vanilya, ananas, karamel.

Balvenie, rom fıçıları ile viskisine tatlı ve meyvemsi bir hava katıyor. Ananas ve vanilya, bu viskinin belirgin notalarıdır.

Balvenie tarihte viski için ilk FInIsh işlemini yapan

üreticidir.

Ardbeg

Ardbeg, şarap fıçıları kullanarak viskisine asil bir karmaşıklık ekliyor. Özellikle kahve ve meşe notaları belirginleşiyor.

• Örnek Viski: Ardbeg Uigeadail
  • Fıçı Tipi: Şarap
  • Kattığı Tatlar: Üzüm, meşe, kahve.

Jameson

• Örnek Viski: Jameson Caskmates Stout Edition
  • Fıçı Tipi: Bira (Stout)
  • Kattığı Tatlar: Koyu çikolata, kahve, malt.

Jameson, Stout bira fıçıları ile viskisine koyu çikolata ve kahve notaları ekliyor. Malt tonları da daha belirgin hale geliyor.

Her biri kendi tarzında birer ustalık eseri olan bu viskiler, fıçı seçiminin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Fıçılar, viskiye sadece sıradan bir tat katmıyor, onu bir sanat eserine dönüştürüyor. Şu an elinizde bir kadeh viski varsa, hangi fıçıda yaşlandırıldığını bilmek, bu sanat eserini daha da takdir etmenizi sağlayacaktır.

Finish sürecinin süresi, damıtımevinin vizyonuna, hedeflediği tat profiline ve kullandığı fıçı türüne bağlı olarak geniş bir yelpazede değişebilir. Bu aşama, genellikle birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir. Damıtımevleri, viskinin alacağı nüansları milimetre milimetre planlar ve bu süreci dikkatle izler. Bu nedenle, finish aşaması bir tür “mikro-yönetim” olarak kabul edilebilir; burada amacımız, viskiye ince detaylar eklemek ve mevcut aromalara derinlik kazandırmaktır.

Finish süreci, viskinin son halini şekillendiren en kritik evrelerden biridir. Bu süreç, viskinin aromatik bileşenlerini, tat profilini ve hatta görsel çekiciliğini önemli ölçüde etkileyebilir. Özellikle, farklı fıçı türlerinin—şeri, port, rom, bourbon, şarap ve bira fıçılarının—viskiye kattığı özgün notalar, viskinin çok katmanlı bir lezzet paletine sahip olmasını sağlar.

finish süreci viskinin “son sözüdür”. Burada uygulanan detaylar, bir viskinin iyi mi yoksa mükemmel mi olacağına karar verir. Dolayısıyla, bir sonraki viski tadımınızda, hangi damıtımevinin hangi fıçıları kullandığına, ne kadar süreyle finish uyguladığına ve bu sürecin viskiye nasıl bir karakter kazandırdığına dikkat etmek, deneyiminizi katmanlı, bilinçli ve sofistike bir hale getirecektir.